Samen zorgen we voor Groene Buurten!
Wandel eens rond door Amsterdam Zuid en je ziet veel groen dat door bewoners zelf is aangelegd. Geveltuinen, moes- en kruidentuinen, bloemenperken, groenbegroeide muren of bloembakken. Hierdoor wordt de stad mooier en krijgt de natuur meer ruimte. Het team van GroeneBuurten ondersteunt deze groene initiatieven.
Waarmee kunnen wij je helpen?
Hoe leg je een geveltuin aan? Met wie zou je een buurtmoestuin op kunnen zetten? Welke planten zijn geschikt? Hoe krijg je je buren enthousiast om mee te doen? Wie gaat betalen voor de nieuwe planten of tuinaarde? Heb je toestemming nodig? GroeneBuurten heeft ervaring met het (samen) opstarten van groeninitiatieven in de buurt. Neem contact op met een van onze adviseurs dan helpen we je snel op weg met je project!
Lees hieronder allerlei tips per onderwerp.
Een geveltuin maakt je straat gezelliger en groener
Wil je je straat groener maken, maar heb je geen voortuin? Dan is een geveltuin de oplossing voor jou. Geveltuinen fleuren de straat op en zijn goed voor de natuur in de stad. Daarom geeft het stadsdeel mensen toestemming om te tuinieren op een stukje stoep.
Wat is een geveltuin?
De gemeente verwijdert anderhalve rij tegels voor jouw woning en vervangt het zand door tuinaarde. Vervolgens kan je van start gaan met jouw geveltuintje. Woon je niet op de begane grond? Ook dan kan je een geveltuintje aanvragen, maar je hebt natuurlijk wel toestemming van de bewoner van de benedenetage nodig. Op deze pagina lees je hoe je een geveltuin voor de deur kunt krijgen.
Geveltuin aanvragen
Je kan het hele jaar door een geveltuin aanvragen via de website van de gemeente.
De stratenmakers van het stadsdeel komen als de aanvraag is goedgekeurd zo snel mogelijk, maar in ieder geval binnen twee maanden, je nieuwe geveltuin aanleggen. Zij halen het zand weg en vervangen dit door tuinaarde, zodat je meteen aan de slag kunt met planten.
Als je een geveltuin aanvraagt in Amsterdam Zuid, wordt jij de beheerder van een stukje openbare ruimte. De grond blijft eigendom van de gemeente. Jij zorgt voor de beplanting en voor het onderhoud: zo moet de stoep bijvoorbeeld begaanbaar blijven (geen overhangend groen) en de gevel mag niet beschadigen. In het aanvraagformulier worden de regels verder toegelicht.
Voordelen van een geveltuin
Geveltuinen verbeteren het aanzien van de straat. Vooral als er weinig groen in de straat is, zijn geveltuinen een welkome aanvulling. Maar een geveltuin biedt nog meer voordelen.
- Meer groen in de buurt brengt mensen bij elkaar. Het is een makkelijke manier om je buren te leren kennen. En misschien willen ze wel meehelpen?
- Gezondheid: groen zorgt ervoor dat mensen zich prettiger voelen en minder vaak ziek zijn.
- Natuur: gevelgroen trekt insecten, vlinders en vogels aan. Je hoeft niet bang te zijn voor overlast van insecten krijgen, omdat vogels deze kleine dieren op het menu hebben staan. Kies voor inheemse planten, want daar hebben dieren het meeste aan.
- Planten in een geveltuin hoef je minder vaak water te geven dan planten in potten en bakken.
- In een geveltuin kan regenwater in de grond wegzakken. Geveltuinen helpen ons droge voeten te houden.
- Als je een regenton plaatst in je geveltuin, hoef je niet meer met gieters te slepen. Bovendien bespaar je drinkwater.
Verder lezen
Lees 7 tips voor de aanleg en het onderhoud van je geveltuin.
Een boomspiegel is het stukje grond rondom een boom. Vaak is het stukje onbegroeid zodat het een verzamelplaats wordt van zwerfafval of fietsen. Veel leuker is het om er een kleurig stuk groen van te maken. Dan wordt het een boomTUIN. Lees ook onze handleiding Hoe start ik een boomtuintje.
Het ziet er niet alleen leuk uit, het extra groen is ook goed voor de biodiversiteit en klimaatbestendigheid van de stad.
De voorwaarden
In Amsterdam kun je zo’n boomspiegel adopteren, alleen of samen met de buren. Wel gelden er bepaalde voorwaarden. Zo mag de aarde rond de boom maximaal met 5cm worden opgehoogd. Ook zijn diepgewortelde planten zoals andere bomen of heesters niet toegestaan.
Je dient een aanvraag in via een digitaal formulier; medewerkers van de Gemeente zullen dan zo veel als mogelijk rekening houden met de beplanting bij werkzaamheden aan de boom of rond de boomspiegel. Helaas kan niet altijd voorkomen worden dat de planten schade oplopen.
Belangrijk: houd de boom vitaal
Houd er wel rekening mee dat de wortels van een boom erg belangrijk zijn om een boom gezond en vitaal te houden. Let er dus op dat je ze niet beschadigt bij het aanplanten van jouw groen, want dan kan de boom ziek worden.
Ook het ophogen van de grond rondom de stam vormt een gevaar. Bij een laag aarde van meer dan 5 centimeter kan stamrot onstaan, waardoor de bomen afsterven. Bij een flinke storm bestaat dan het risico dat hij met kluit en al omvalt. Zet dus ook geen dichte hekken rondom je boomtuintje, omdat afgevallen bladeren en plantenresten zich daarachter verzamelen en het zo alsnog teveel ophoogt.
Vaak is het voorzichtig losmaken van de al aanwezige grond voldoende voor jouw aanplant, en hoeft er helemaal geen aarde toegevoegd te worden. Voeg liever wat aangelengde vloeistof van wormencompost of Bokashi toe, als je denkt dat je planten echt extra voedsel nodig hebben. Er zijn veel groeninitiatieven waar je gratis deze vloeistof kunt afhalen.
Welke soort begroeiing is geschikt
In de boomtuin kun je zowel eenjarige als vaste planten zetten. Niet alle soorten planten zijn geschikt. De boom mag ook geen last hebben van het groen dat jij er neerzet.
De gemeente Rotterdam maakte een lijst van planten die wel geschikt zijn voor boomspiegels:
- Allerlei soorten bloembollen zoals blauwe druifjes, krokussen, narcissen, sneeuwklokjes
- Eénjarige zomerbloemen als bolderik, driekleurig viooltje, goudsbloem, klaprozen, vergeet-mij-nietjes en wilde ridderspoor
- Eénjarige planten zoals afrikaantje, goudsbloem, muurbloem, sleutelbloem, vergeet-mij-nietje, cosmea en viooltje
- Op schaduwplaatsen kun je vaste planten gebruiken. Bijvoorbeeld bos-vergeet-me-niet, kleine maagdenpalm, lievevrouwebedstro, breed longkruid, kruipend zenegroen, maarts viooltje, ooievaarsbek en vrouwenmantel.
- Voor zonnige plaatsen zijn vaste planten als cosmea, herfstaster, kattenstaart, kleine maagdenpalm, lavendel, marjolein, margriet, salie, steenanjer, tijm, wilde marjolein en zeepkruid geschikt.
Onderhoud
Geef de boomspiegel in droge tijden water, maar overdrijf niet. Als de planten na een hete dag ‘s avonds slaphangen kan dat geen kwaad. Pas wanneer ze de volgende ochtend nog steeds slaphangen, is het raadzaam om water te geven.
Houd rekening met andere stadsbewoners. Snoei daarom de planten voordat ze voorbijgangers gaan hinderen.
En natuurlijk mogen er geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt worden. Dat doet de Gemeente ook niet.
Planten- of boombak adopteren
Naast het adopteren van een boomtuin, kun je het ook kleiner aanpakken door een planten- of boombak aanvragen. Houd er rekening mee dat de Gemeente bekijkt wat de mogelijkheden zijn en waar de bak precies komt. Je dient zelf de plantjes te regelen.
Een geslaagde buurttuin in zes stappen
We krijgen regelmatig vragen van bewoners die de eigen omgeving groener willen maken. Ze hebben andere buurtbewoners in de openbare ruimte zien (moes)tuinieren en vragen zich af wat er kan en mag. Een langdurig ongebruikt of braakliggend terrein in de buurt is mogelijk geschikt om (tijdelijk) gebruikt te worden als buurt(moes)tuin. Met een goed plan is er veel mogelijk, want de Gemeente ziet graag dat bewoners meehelpen de buurt groener te maken.
Wat moet je doen om een gezamenlijke buurttuin te laten slagen?
1. Om te beginnen met onze belangrijkste tip: doe het samen. In een groepje kan je taken verdelen. En als iemand verhuist kun je samen weer een nieuwe deelnemer zoeken.
2. Heb je nog geen groepje? Praat dan met zoveel mogelijk mensen over je idee om de buurt groener te maken. Vraag ze mee te doen en informeer ook welke ideeën zij hebben. Als meer mensen iets inbrengen vergroot je het draagvlak. Voldoende draagvlak is een voorwaarde voor de gemeente om akkoord te gaan met uitvoering van je idee.
3. Wil je een moestuin? Kijk dan of de plek geschikt is. Er moet zon komen en je moet er toezicht kunnen houden. Let ook op of de bodem niet is vervuild. Op industrieterreinen is die kans aanwezig, maar ook in oude stadswijken waar bedrijfjes met chemicaliën werkten. Een bodemonderzoek kan dan nodig zijn. De GGD heeft meer informatie over eventuele bodemvervuiling.
4. Informeer wie de eigenaar is van de grond waar je aan de slag wil gaan. Vaak is dat de gemeente, maar ook een woningcorporatie of projectontwikkelaar kan de eigenaar zijn. Maak duidelijke afspraken en leg die vast in een overeenkomst. Hier staat een voorbeeld van een overeenkomst. Benoem iemand van de groep tot aanspreekpunt voor de eigenaar.
5. Maak onderling afspraken over het beheer van de tuin en leg die goed vast. Stel een tuincommissie in of richt een vereniging op.
6. De gemeente ondersteunt initiatieven van bewoners om de buurt groener te maken (ook financieel) met een speciale regeling ‘bewonersinitiatieven’.
Wij helpen je graag verder op weg. Dus heb je een idee, neem contact met ons op!
Verspreid door de stad liggen veel openbare groenstroken zoals plantsoenen, pleinen en parken. Het groen wordt periodiek onderhouden door groenmedewerkers van de Gemeente. Daarnaast helpen veel bewoners mee aan het onderhoud en de verzorging om de kwaliteit van het groen te verhogen. Als je met je buren samen zo’n stukje groen van de Gemeente onder je vleugels neemt, dan wordt dat Medebeheer genoemd.
De Gemeente ziet graag dat bewoners meehelpen de buurt groener te maken. Het zorgt voor verbinding in de buurt en meer betrokkenheid bij de woonomgeving. Goede redenen dus om als buurtbewoners een stuk groen te adopteren en gezamenlijk te onderhouden. Hoe gaat dat in z’n werk?
Samen een stuk groen onderhouden
Je kunt meedoen op een bestaande plek door je aan te sluiten bij een groepje al actieve mensen. Zo zijn er bijvoorbeeld al medebeheergroepen bezig op het Johannes Vermeerplantsoen en het Emmaplein. Geïnteresseerd, neem dan contact op met de beheergroepen via info@groenebuurten.nl. In het Vondelpark worden de Koeienweide ecologisch beheerd, en in de Slurf wordt bloeiende begroeiing toegevoegd en zwerfafval geraapt. Er wordt gewerkt op vaste werkochtenden, waar je simpel bij aan kunt sluiten.
Zelf een groenstrook gaan medebeheren
Je kunt ook met een aantal buren een nieuw bewonersinitiatief starten door een plek bij jou in de straat te adopteren. Je dient hiervoor toestemming te vragen bij de gemeente. Maak duidelijke afspraken met je buren en benoem iemand van de groep tot aanspreekpunt richting de Gemeente. Leg de afspraken vast in een overeenkomst. Hier vindt je een voorbeeld-overeenkomst.
De Gemeente en Stadsdeel Zuid ondersteunen initiatieven van bewoners om de buurt groener te maken, en hebben daarvoor ook financiële middelen beschikbaar gesteld. Kijk bij ‘bewonersinitiatieven’ en ondersteuning kleine bewonersinitiatieven voor meer informatie.
Heb je een leuk idee voor het beheren of anders inrichten van een stukje openbaar groen, maar weet je niet waar je moet beginnen? Wij helpen je graag.
Waarmee kunnen wij je helpen?
Hoe krijg je je buren enthousiast om mee te doen? Hoe krijg je toestemming? Wie gaat betalen voor de nieuwe inrichting? GroeneBuurten heeft ervaring met het samen opstarten van projecten in de buurt. Neem contact op met een van onze adviseurs dan helpen we je snel op weg met je project!
Een groen dak is een dak dat bedekt is met planten. Er zijn verschillende soorten groene daken: daken begroeid met lage (niet-beloopbare) begroeiing zoals sedum of tuindaken met gras of andere planten, die al of niet toegankelijk zijn. Ook dakterrassen met planten in potten tellen als groen dak.
Kijktip: in dit filmpje legt Roger uit hoe je verschillende soorten groendaken aanlegt
Voordelen van groene daken
- Groene daken houden water vast en voeren het vertraagd af
De stad Amsterdam verdicht en versteent. Dat betekent dat er steeds minder ruimte is voor regenwater om langs natuurlijke wegen weg te lopen en in de bodem te zakken. Een groen dak kan wel regenwater opnemen en helpt daarmee wateroverlast voorkomen. Hoe dikker het dak, hoe groter dit effect is.
- Groene daken koelen de stad
Een versteende stad houdt warmte vast. Hierdoor is de temperatuur in een stedelijk gebied gemiddeld hoger dan in het omliggende landelijk gebied. Het verschil kan oplopen tot wel 4 graden Celsius. Dit wordt het hitte-eiland effect genoemd. Een groen dak daarentegen weerkaatst het zonlicht. Een groen dak levert dus een bijdrage aan het verminderen van het opwarmen van het stedelijk gebied.
- Een groen dak isoleert (een beetje)
Een groen dak heeft een isolerende werking. Vooral in de zomer draagt het bij aan een koeler binnenklimaat. Traditionele dakbedekking als bitumen kan in de zomer namelijk wel 70 graden Celsius worden. Hierdoor warmen ook onderliggende ruimtes op. Door de weerkaatsing van het zonlicht door de begroeiing wordt een groen dag lang niet zo heet. Het is echter geen vervanging van een goede dakisolatie, en moet daarom net als andere daken ook van voldoende isolatiemateriaal worden voorzien.
- Een groen dak is goed voor de natuur en de luchtkwaliteit
De vegetatie van een groen dak biedt voedsel, schuil- en nestgelegenheid aan insecten en vogels. Hiermee draagt het bij aan het herstel van de biodiverseit in de stad.
Bovendien vangen de planten fijnstof op waardoor de lucht in de stad een klein beetje minder vuil wordt.
- Een groen dak beschermt je dak
Een vegetatiedak verlengt de levensduur van je dak, doordat er minder grote temperatuurschommelingen plaatsvinden dan op een bitumen dak. Bovendien beschermt de begroeiing tegen schadelijke UV-straling. Dit scheelt dus kosten voor onderhoud en vervanging van je dak.
- Groene daken verhogen de opbrengst van je zonnepanelen
Denk je erover om zonnepanelen te plaatsen? Combineer deze dan met een groen dak. Zonnepanelen werken namelijk minder efficiënt als ze erg warm zijn. Bij een bitumen dak, waar het zomaar 70 graden Celcius kan worden, vermindert de stroomopbrengst. Het koelere groene dak komt de opbrengst van je panelen ten goede, en levert zo dus meer geld terug.
- Groene daken zijn zoveel mooier!
Een laatste voordeel: iedereen geniet van het uitzicht op een groen dak. Niemand kijkt graag uit op een saai grijs dak met bitumen of kiezels, terwijl een levend, groen en bloeiend dak bijdraagt aan een mooie en aangename stad.
Welke soorten groene daken zijn er?
Extensief groen dak: Het meest simpele dak is bedekt met sedum (een soort vetplantjes), of mos. Hiervoor is het voldoende om het dak te voorzien van een goede water- en worteldichte afdichting, met daarbovenop een dunne substraatlaag met daarin de sedumplantjes. Een licht vegetatiedak stelt geen bijzondere eisen aan de sterkte van de constructie. Bijna ieder dak kan het extra gewicht dragen. Ook het onderhoud is beperkt: een keer per jaar zaailingen van boompjes en ander ‘onkruid’ verwijderen is voldoende.
Intensief vegetatiedak of tuindak: hierbij wordt gebruik gemaakt van kunstmatige bevloeiing. Op een waterkerende en worteldichte laag bevindt zich een dikke, zware laag aarde waarin zelfs bomen kunnen groeien. Deze laag stelt bijzondere eisen aan de onderliggende constructie. Ook is er meer onderhoud nodig, bijvoorbeeld water geven.
Dakterras of daktuin: naast ruimte voor planten biedt een dakterras ook ruimte voor mensen om te verblijven. De gewone dakbedekking is te kwetsbaar om op te lopen. Het aanleggen van een speciaal dakterras, van hout of kunststof, is noodzakelijk. Denk eraan dat grote bakken of potten plaatselijk een flinke belasting voor het dak kunnen betekenen, zeker als er water in blijft staan.
Groen op schuine daken: Ook op schuine daken is een groen dak mogelijk. Laat je adviseren door een deskundige aannemer.
Waar moet je op letten?
Niet ieder dak is geschikt voor ieder type groen dak. Veel hangt af van de ligging ten opzichte van de zon, de draagkracht en de mate waarin het dak helt.
Een intensief dak of dakterras stelt natuurlijk meer eisen aan de draagkracht van een dak dan een extensief dak. Laat je van te voren adviseren door een deskundige aannemer of (dak)hovenier. Soms is het noodzakelijk om eerst een constructieberekening voor het dak te maken. Ook kan het nodig of handig zijn om eerst het dak te vervangen voordat je begint met de aanleg van een groen dak. Voordeel is dat je dak vervolgens langer meegaat dan wanneer je een ‘gewoon’ dak zou neerleggen.
Vanwege de veiligheid moet een door mensen gebruikt groen dak altijd voorzien zijn van een stevig hek. Ook dienen potten en planten voldoende stevig te staan zodat ze niet van het dak kunnen waaien. Potten op de rand van het dak zetten is daarom niet zo’n goed idee.
Op een dak dat in de volle zon ligt, zal de temperatuur snel oplopen en worden planten de hele dag aan het felle zonlicht blootgesteld. Ook kan het boven op het dak flink waaien. Het is belangrijk de plantenkeuze hierop af te stemmen.
Ga van te voren na of het aanleggen van een dakterras mag van de gemeente, je huiseigenaar of VvE en vraag indien nodig een vergunning aan.
Zelf doen
Verschillende leveranciers bieden doe-het-zelf pakketten aan voor het aanbrengen van een sedumdak. Vooral voor een klein en niet te hoog gelegen dak kan dit een relatief goedkope en eenvoudige oplossing zijn. De leverancier kan je adviseren of een doe-het-zelf groendak geschikt is voor jouw situatie.
Subsidie gemeente Amsterdam
De gemeente Amsterdam is ook overtuigd van de voordelen die groene daken de stad kunnen bieden. Daarom kan je subsidie krijgen voor het aanleggen van een groen dak. De subsidie dekt een deel van de aanlegkosten. De hoogte van het subsidiebedrag is onder meer afhankelijk van de hoeveelheid water die het dak kan bergen.
Voor deze subsidie gelden enkele voorwaarden: zo moet het te vergroenen dak minstens vijf jaar oud zijn en groter dan 30 vierkante meter zijn. Is jouw dak nu kleiner dan 30 vierkante meter? Neem contact met ons op en dan kunnen we kijken of er toch mogelijkheden zijn om voor subsidie in aanmerking te komen. Lees hier meer over de subsidiemogelijkheden.
Voor blauw-groene daken van meer dan 2000 m2 bestaat een speciale subsidie in het kader van het project Resilio.
Meer informatie en/of hulp
Een echte aanrader om te lezen is de uitgebreide en interessante handreiking natuurdaken, over het hoe en waarom van een natuurlijk groen dak. Het is gemaakt door Green Deal en gratis te downloaden
Op de website van Rooftop Revolution vind je een stappenplan voor de aanleg van een groen dak.
Onder meer de Dakdokters, Groendak, Solar Sedum en Sempergreen kunnen een groen dak voor je aanleggen. Groendak heeft bovendien de nodige expertise in hellende groene daken.
Wil je graag nestelende merels in jouw tuin? Ben je gek op pimpelmeesjes of heb je andere vogelwensen voor jouw tuin of balkon? Neem dan het volgende in acht bij de begroeiing:
Variatie
De kern van een vogelvriendelijke omgeving is diversiteit. Denk hierbij aan verschil in hoogtes en soorten planten. Het is mooi als bodembedekkers, kruiden, bloemen, klimmers, struiken en bomen elkaar afwisselen in een tuin. Zo is er het hele jaar rond voedsel te halen voor vogels.
Ook elementen als een klein vijvertje, pergola of stapelmuurtje zijn belangrijk. Vogels en insecten vinden hier voedsel, water, plekken om te nestelen en beschutting.
Inheemse en gifvrije begroeiing
Neem vooral ook inheemse planten. Hier komen veel insecten op af, omdat zij vaak een voorkeur hebben ontwikkeld voor wilde planten. En meer insecten betekent ook meer natuurlijk voedsel voor vogels.
Kies voor biologische planten en zaden, want deze zijn zonder gif geteeld. Insecten die leven van hun nectar of bladeren worden zo niet vergiftigd. En dat is ook weer heel fijn voor de insectenetende vogels. Het gif hoopt zich anders beetje bij beetje op in hun lichaam en zorgt voor zwakkere vogels met minder overlevingskans.
Doornige struiken en klimmers
Vergeet niet om een doornige struik en een klimmer in je tuin te plaatsen. Zij bieden vogels direct een veilige schuilplaats tegen roofdieren zoals katten of roofvogels. Daarnaast is er tussen hun takken veel ruimte voor nestgelegenheid voor de kleinere tuinvogels.
Helemaal mooi is dat ze vaak ook nog volop voedsel leveren. In het voorjaar komen veel insecten af op de nectar in de bloesem, en in het najaar zitten ze vol met besjes waar bijvoorbeeld merels dol op zijn.
Advies op maat
Speciaal hiervoor opgeleide tuinvogelconsulenten van de Vogelbescherming kunnen advies-op-maat geven voor jouw tuin of balkon. Zo’n tuinvogelconsulent kijkt samen met jou wat er mogelijk is en komt met een gedetailleerd plan.
Wil je nog meer tips om vogels te trekken? Lees dan ook Meer vogels in je tuin
In heel Amsterdam gelden dezelfde regels voor het kappen van bomen. De bomenverordening van de gemeente Amsterdam geldt sinds 5 oktober 2016 voor de hele gemeente. Je kan hier de bomenverordening lezen.
Het is verboden bomen te kappen zonder vergunning
Het is verboden om zonder vergunning een boom te kappen. Ook het snoeien van meer dan 20% van de kroon is vergunningplichtig. Het is ook niet toegestaan een boom zo te beschadigen dat hij doodgaat. Een boom is volgens definitie in de bomenverordening ‘een houtachtig gewas met een stamomtrek van tenminste 31 centimeter op 1,30 meter hoogte vanaf de grond’. Dunnere bomen vallen niet onder de vergunningsplicht van de Bomenverordening.
De gang van zaken bij een kapvergunning is als volgt:
De eigenaar van de grond of een gemachtigde moet bij de gemeente een aanvraag doen voor een vergunning om een boom te kappen. Zo’n vergunning heet een ‘omgevingsvergunning’.
Ook voor bomen in de openbare ruimte moet een kapvergunning worden aangevraagd, in dat geval door de afdeling stadswerken van de gemeente.
Aan de vergunning wordt altijd de voorwaarde verbonden dat nesten van vogels, nesten, holen of vaste woon- en verblijfplaatsen van beschermde diersoorten niet mogen worden verstoord. Het criterium is de aanwezigheid van de betreffende dieren, niet een bepaald broedseizoen. Meer informatie vind je op deze webpagina van Vogelbescherming Nederland.
Herplantplicht
Voor elke gekapte boom moet een boom van dezelfde waarde worden herplant. Bij zwaarwegende omstandigheden kan de gemeente afzien van het opleggen van een herplantplicht. Dan is het mogelijk om elders in de stad te herplanten of de waarde van de gekapte boom te storten in het gemeentelijk herplantfonds.
Ga altijd de vergunning bekijken!
Op de website van de gemeente kan je op de pagina ‘Bekendmakingen’ zoeken naar de aangevraagde en verleende omgevingsvergunningen.
De vergunningen zijn op afspraak in te zien bij het Stadsloket van de gemeente. Ga altijd kijken, want bij de vergunning zit informatie over de reden voor de kap, maar mogelijk ook informatie die je als argument tegen de kap in kunt brengen. Je kunt een afspraak maken via het gemeentelijk informatienummer 14020 of de website van de gemeente: www.amsterdam.nl. Vermeld altijd duidelijk het adres en het dossiernummer van de omgevingsvergunning.
Bezwaar maken
Tegen een verleende vergunning kan je als belanghebbende binnen zes weken nadat het besluit is verzonden aan de aanvrager, bezwaar maken. Deze datum staat in het besluit vermeld. In de regel ben je belanghebbende als je vanuit je woning de boom kunt zien of als de boom minder dan 100 meter van je huis verwijderd is.
Vermeld in je bezwaarschrift altijd:
-het besluit waartegen je bezwaar maakt met datum en referentienummer van het besluit;
-je naam, adres en telefoonnummer;
-de datum waarop je het bezwaarschrift schrijft en je handtekening
-en natuurlijk de reden waarom je bezwaar maakt.
Het bezwaarschrift wordt behandeld door een onafhankelijke commissie. Als je het niet eens bent met de beslissing van de bezwaarcommissie, kun je in beroep gaan bij de rechtbank.
Het indienen van een bezwaarschrift maakt de kapvergunning niet ongedaan.
Daarvoor kun je een zogeheten voorlopige voorziening aanvragen. Dat is een spoedprocedure bij de rechter, waarmee het genomen kapbesluit tijdelijk kan worden ingetrokken. Hier zijn kosten aan verbonden.
Vermoed je illegale kap?
Degene die een boom kapt, moet de kapvergunning kunnen tonen. Als je vermoedt dat een boom zonder vergunning gekapt wordt, bel dan meteen de afdeling Handhaving van de gemeente, via telefoonnummer 14020. Zij kunnen de kap stilleggen en boetes opleggen bij het overtreden van de Bomenverordening. Buiten kantooruren bel je de politie op 0900-8844. Het is belangrijk dat een handhaver of politieagent de kap ‘op heterdaad’ ziet.
Hoe weet je of er een kapvergunning is?
Kijk op de pagina ‘Bekendmakingen’ op de website van de gemeente Amsterdam.
Noodkap
Als er acuut gevaar dreigt dat een boom omvalt, kan de gemeente een noodkapvergunning afgeven. Dit kan ook als de besmettelijke iepziekte geconstateerd wordt. De boom zal dan zo snel mogelijk gekapt worden. In dat geval is geen bezwaar mogelijk.
Monumentale bomen
De gemeente Amsterdam heeft een lijst met monumentale bomen. Deze bomen mogen in principe niet gekapt worden. Belanghebbenden kunnen bomen voordragen voor de monumentale bomenlijst. De eigenaar moet daar wel aan mee willen werken. Er is een subsidieregeling voor onderhoud van monumentale bomen in de maak.
Een adviescommissie monumentale bomen beoordeelt aan de hand van criteria zoals ouderdom, conditie, beeldbepalendheid, zeldzaamheid, cultuurhistorische waarde en natuurwaarde of een boom op de lijst thuishoort.
Bomen waarvoor een kapvergunning is aangevraagd, maar nog niet verleend, kunnen nog worden voorgedragen voor deze lijst, maar bomen waarvoor al een kapvergunning is afgegeven, kunnen niet meer worden opgenomen op de monumentale bomenlijst.
Ben je de gelukkige bezitter van een tuin, maar is deze niet zo mooi groen als je zou willen? En woon je in Oud Zuid of de Zuidas? Dan kunnen GroeneBuurten-vrijwilligers je hierbij misschien helpen. Zij kunnen je thuis bezoeken om advies-op-maat te geven of klusjes in de tuin te doen.
Tuincoaches
Eén team van vrijwilligers kan advies geven over de inrichting of de begroeiing van (gevel)tuin of balkon. Twijfel je bijvoorbeeld welke planten geschikt zijn voor jouw tuin om deze vlinder- of onderhoudsvriendelijk te maken? Wil je de tuin meer klimaatbestendig inrichten? Zij komen bij je thuis en denken ter plekke met je mee.
Het tuinteam
Het andere team verricht werk in de tuin voor senioren of mensen met een fysieke beperking die geen tuinman kunnen betalen. De vrijwilligers kunnen helpen met het grote onderhoud van een (gevel)tuin. Onkruid wieden, snoeien of een perk beplantingsklaar maken, het hoort allemaal tot de mogelijkheden. Zo zorgen we dat dit groen in goede staat blijft. Fijn voor de bewoner zelf, maar ook voor alle kleine en grote bewoners van de buurt.
De vrijwilligers van dit team (genaamd Expat Team Green Gardens) hebben een hart voor groen, maar men is (nog) niet zo bekwaam in het Nederlands. Daarom is de voertaal Engels. Zij komen met een aantal mensen samen, zodat het werk snel gedaan is. Er is sowieso wel altijd iemand bij die goed Nederlands spreekt.
Het gaat om eenmalige werkzaamheden. Interesse? Maak een afspraak via info@groenebuurten.nl, 06-83170897 of 020-6628 237.
Voor klein tuinonderhoud op regelmatige basis kun je Voor Elkaar in Zuid benaderen.
Subsidies en fondsen
Bewoners die geld nodig hebben om hun groene of duurzame project te realiseren, opgelet. Er zijn veel fondsen en subsidieregelingen waar je een aanvraag kan doen.
Fonds voor Zuid
Fonds voor Zuid zet zich in voor initiatieven die een bijdrage leveren aan een mooiere, groenere, meer veilige, kleurrijke of schonere buurt. De nadruk ligt op de actieve betrokkenheid van bewoners en het verhogen van saamhorigheid in de buurt. Fonds voor Zuid werft en verdeelt lokaal geld.
Kijk op Fonds voor Zuid voor alle voorwaarden.
Stichting SOOZ + GroeneBuurten
Je kunt ook bij GroeneBuurten een bijdrage aanvragen om je groene bewonersinitiatief te realiseren. Stadsdeel Zuid heeft hiervoor een budget beschikbaar gesteld. De aanvraag mag niet boven de € 500 uitkomen. De procedure en voorwaarden zijn eenvoudig. Neem contact op met GroeneBuurten via info@groenebuurten.nl.
Stichting SOOZ beschikt over een zelfde soort subsidiemogelijkheid. Je kunt hier een bijdrage aanvragen om je bewonersinitiatief dat niet (of slechts zijdelings) met groen te maken heeft. Ook deze aanvraag mag niet boven de € 500 uitkomen en heeft een eenvoudige procedure. Neem contact op met SOOZ via info@soozamsterdam.nl.
Subsidie voor onderhoud
Na verloop van tijd kan je buurttuin of medebeheerproject aan onderhoud toe zijn. In het verleden was het lastig om hiervoor geld te vinden. Dankzij stadsdeel Zuid is hier nu ook een oplossing voor gevonden. Medebeheergroepen kunnen via GroeneBuurten in aanmerking komen voor een bijdrage in de kosten voor het onderhoud. Neem contact op met GroeneBuurten via info@groenebuurten.nl.
Overzicht fondsen en subsidies
Er zijn nog veel meer mogelijkheden. Hieronder een overzicht.
Bewonersinitiatief Zuid, gemeente Amsterdam
Particulieren en organisaties kunnen subsidie aanvragen voor bewonersinitiatieven die helpen de buurt te verbeteren. Maximaal 3000 euro. Lees hier hoe het werkt.
Subsidie voor groene daken, groene gevels, bomen, gemeente Amsterdam
Subsidie aanvragen voor het aanleggen van een groen dak of een groene gevel, de aanplant van nieuwe bomen of het beschermen van monumentale bomen of ander waardevol groen: subsidie Groen in Amsterdam.
Subsidie voor stedelijk groen en water
Met de subsidie Geef groen en water de ruimte stimuleert Waterschap Amstel, Gooi en Vecht inwoners binnen hun gebied om zelf aan de slag te gaan. Je kunt de subsidie aanvragen voor maatregelen die regenwater opvangen in jouw buurt of tuin. Denk aan een groen dak, regenton, regenwatersysteem, tegels verwijderen, infiltratiekratten of zelfs het ontwerpen van een klimaatbestendige tuin. De subsidie is bedoeld voor huishoudens en organisaties, maar ook buurtinitatieven of een VVE.
NLdoet, Oranje fonds
Ieder voorjaar, in maart, organiseert het Oranje fonds NLdoet, de grootste vrijwilligersactie van Nederland. Van te voren is het mogelijk een financiële aanvraag bij het Oranje Fonds in te dienen voor NLdoet klussen. Het maximaal aan te vragen bedrag is € 350,00. Meld je klus aan op nldoet.nl.
Burendag, Oranje fonds
Burendag wordt ieder jaar op de 4e zaterdag in september gevierd en is een initiatief van Douwe Egberts en Oranje Fonds. Burendag is een dag waarop de buurt gezellig samenkomt en waarbij veel mensen iets goeds doen voor elkaar en de buurt. Je kan voor je activiteit een bedrag aanvragen bij het Oranje Fonds.
Piet Oudolf Groen in de Buurt Fonds
Voor kleinschalige projecten die tijdelijk braakliggende terreinen omvormen tot een groene omgeving. Lees de voorwaarden op de website van het Prins Bernhard Cultuurfonds.
ZuiderMRKT fonds
Het doel van het ZuiderMRKT fonds is investeren in goede educatie over voedsel voor kinderen in Amsterdam, met name kinderen uit die gezinnen waar goed voedsel niet vanzelfsprekend is. Lees hier over de voorwaarden en de procedure.
Rabobank Maatschappelijk Initiatief
Met een maatschappelijk initiatief een bijdrage leveren aan Amsterdam en omgeving? Dan denken we graag mee om te kijken hoe we samen sterker staan. Lees verder op de website van Rabobank Amsterdam.
Hulp en advies
Heb je hulp of advies nodig bij het vormgeven van je idee of het doen van een aanvraag? Neem contact op met GroeneBuurten!
Bakstenen muren houden op hete dagen veel warmte vast en koelen ’s nachts moeilijk weer af. Een met groen begroeide muur isoleert je huis en houdt de warmte goed buiten. Beelden van een infra-rood camera laten zien dat het verschil in temperatuur tussen een begroeide en onbegroeide muur gemakkelijk tot 15 graden oploopt. Mooi en effectief dus, en bovendien goed voor de biodiversiteit. Vogels en insecten vinden er namelijk beschutting, nestgelegenheid en voedsel.
Klimplanten vragen bijna geen bodemruimte, maar wortelen diep in de aarde. Ze kunnen dus ook gemakkelijk in een smalle geveltuin.
Groeien zonder hulp
Sommige soorten hechten zichzelf met kleine worteltjes vast aan de muur, zonder hulpmiddelen. De bekendste zijn klimop en wilde wingerd. Klimop is een aanrader als je geen groene vingers hebt. Neem bij voorkeur de inheemse variant oftewel Gewone klimop (Hedera helix). De plant lokt zowel insecten (voor de nectar) als vogels (de besjes). Hij doet het goed zowel in de zon als in de schaduw, in humusrijke, iets vochtig blijvende grond. De wilde wingerd (Parthenocissus) is ook een inheemse soort. Hij heeft geen bloemen maar krijgt in de herfst prachtig roodgekleurde bladeren. De plant kan in de volle zon en is niet kieskeurig in grondsoort.
Hoewel gezegd wordt dat klimop je muur aantast, ligt dat heel wat genuanceerder. Bij oudere huizen (van voor 1920) kan het zijn dat de kalkhoudende metselspecie en voegwerk te lijden hebben. Echter, de beschutting die de klimplant biedt tegen de voortdurende inwerking van regen, zon en wind, beschermt juist de muur in zijn geheel. Dat compenseert in ruime mate de nadelen. Mocht je twijfelen, bevestig dan een rek waaraan de plant zich kan hechten.
Groeien met een beetje hulp
Veel verticaal groen kan je het beste leiden via een kant en klaar ijzeren of houten raster. Sommige kun je zo tegen de muur schroeven, maar je moet altijd een paar centimeter tussen de muur en het raster houden, zodat de plant tussen het raster door kan.
Je kunt ook eerst palen goed diep in de grond slaan. Daartussen breng je dan tuingaas aan of een gaaspaneel. De afstand van de muur kun je dan op 10 cm houden. Nu hebben de planten lekker de ruimte maar ook voor vogels is het ideaal. Zij kunnen tussen muur en raster schuilen, nestelen en insecten zoeken. Het raster sla je met krammen tegen de palen vast.
Soorten planten die genoeg hebben aan het eenvoudige, kant en klare houten of ijzeren raster of harmonica-modellen zijn kamperfoelie, jasmijn, clematis en akelia. Soorten die je beter wat verder van de muur af kunt zetten zijn rozen of passiebloem. Als je flink de hoogte in wilt, is de 10 cm tussen muur en raster, altijd wel een aanrader. Dan hebben de stammen en bladeren lekker de ruimte om te groeien en volwassen te worden.
Eetbare klimplanten
Wil je graag klimplanten waar niet alleen vogels en insecten van kunnen eten, maar ook jijzelf, lees dan deze blog. Enkele van deze voor de mens eetbare planten zijn bovendien inheems, wat de biodiversiteit ten goede komt. Van de hop (Humulus lupulus) kun je de jonge scheuten eten en van de vruchten maak je thee (goed tegen slapeloosheid). De plant en de besjes van de wilde kamperfoelie (Lonicera periclymenum) zijn giftig, maar de bloemen zijn wel eetbaar. Ze zijn lichtzoet.
Let op! Sommige klimplanten kunnen woekeren. Goed snoeien is het devies. En overleg even met je buren als het om een muur gaat die het erf afscheidt. Een plant als klimop of hop groeit snel en voor je het weet zit ie ook bij hen.
Vind je het ook belangrijk dat Zuid groener wordt? Wil jij daar graag bij helpen? Kijk dan hieronder wat aansluit bij jouw interesses en past qua tijdsinzet. Er is meer dan genoeg te doen. Met je handen in de aarde tot aan werkzaamheden op kantoor. Van eenmalig een uurtje tot elke week een paar dagen. Zo draag jij op je eigen manier bij aan een mooier, klimaatbestendig en biodiverser Amsterdam.
Hieronder vind je een beknopte omschrijving van de meeste mogelijkheden. Neem contact op met ons als je meer wilt weten via info@groenebuurten.nl zodat we met je meedenken.
GroeneBuurten-vrijwilligers
GroeneBuurten coördineert veel verschillende soorten vrijwilligerswerk. Dat kan op vaste of juist op heel flexibele basis. Wanneer je gedurende langere tijd elke week bepaalde werkzaamheden verricht, geven we je een vrijwilligerscontract. Andere werkzaamheden vinden periodiek op vaste momenten plaats en je besluit elke keer weer of je daarbij aansluit of niet. Vaak hoef je je daarvoor niet eens op te geven.
Vondelpark
Zo organiseren we werkochtenden op verschillende plaatsen in het Vondelpark. Je kunt meehelpen bij de ecologisch beheerde Koeienweide, bij het bloeiende plantenbeheer of afvalrapen in de Slurf, speciale schoonmaakacties of tulpenbollen planten voor het Tulpfestival. Deelname is bijzonder flexibel: opgeven vooraf is vaak niet nodig, je zorgt gewoon dat je aanwezig bent op het afgesproken tijdstip.
Je kunt ook de opleiding Natuurgids volgen en daarna als vrijwillige Natuurgids natuureducatieve rondleidingen geven op de ecologische Koeienweide aan kinderen en volwassenen. Jaarlijks worden zo alleen al meer dan 500 basisschoolleerlingen geënthousiasmeerd voor groen, natuur en natuurbehoud.
Bewoners helpen met hun tuinen
Tuinhulp – Spreek je (nog) geen Nederlands maar wel wat Engels? Dan ben je welkom bij het Expat Team Green Garden. Je werkt altijd in een kleine groep aan het onderhoud of groene klusjes in de (gevel)tuin bij senioren of mensen met een fysieke beperking. Soms helpen we ook in buurttuinen, als daar extra hulp nodig is. Je beslist per tuinklus of je tijd hebt of niet.
Tuincoach – Geef je bewoners graag advies over de inrichting of de begroeiing van hun (gevel)tuin of balkon? Dan zien we graag tegemoet als tuincoach. Je bezoekt de bewoners thuis en denkt ter plekke met hen mee. Omdat je voor deze vrijwilligersfunctie alleen werkt én bij mensen thuiskomt, is het noodzakelijk om een VOG te kunnen overleggen.
Werkzaamheden op kantoor (activiteiten organiseren, communicatie, administratief werk) – Vrijwillig of als Stagiair(e)
Wil je jouw ervaring en vaardigheden liever inzetten voor de ondersteuning van het werk in plaats van zelf met je handen in het groen bezig te zijn? Misschien kun je je dan nuttig maken bij ons op kantoor. Afhankelijk van je ervaring kun je bijvoorbeeld (deeltaken van) workshops, excursies of activiteiten organiseren. Vlotte schrijvers kunnen bijdragen aan stukjes voor de website, Facebook of nieuwsbrief. Daarnaast is er altijd wel administratief werk te doen.
Voor het werk op kantoor is het fijn als je tijdsinzet meer structureel is, hoewel een projectmatige inzet (voor het organiseren van een evenement) ook een optie is. Het is verder mogelijk om als stagiair(e) aan de slag te gaan; Stichting SOOZ, waaronder GroeneBuurten valt, is een officieel erkende stageplaats.
Groenpunten
Heb je zelf geen tuin of balkon maar wil je toch graag lekker met planten bezig zijn, kom dan werken in de tuinen van onze Groenpunten. Help mee om de planten in de geveltuin én binnentuin van huis van de Wijk Olympus mooi bloeiend en vogelvriendelijk te houden. Onkruid wieden, de planten water geven, de struiken opbinden of het voer voor de vogels aanvullen, er is altijd wel wat te doen.
In de binnentuin van huis van de wijk Lydia wordt met een groep vrijwilligers gewerkt om van de versteende en verwilderde binnenplaats weer een mooie groene oase te maken. Er komen fruitbomen, een kleine moestuin en een bloeiend perk. Ook hier kunnen vrijwilligers aansluiten om bij te dragen aan de aanleg en het onderhoud.
Meewerken aan buurtinitiatieven
Eigenlijk is het meewerken aan een buurtinitiatief ook gewoon vrijwilligerswerk, je doet het immers gratis en voor niets en het komt de samenleving ten goede. Toch benoemen we het apart omdat het anders is georganiseerd. Een buurtinitiatief opereert in principe zelfstandig en alle werkzaamheden worden dus onderling geregeld. Zij beslissen of er nog mensen kunnen meedoen, onder welke voorwaarden en wanneer wordt gewerkt.
Wil je graag deelnemen aan zo’n buurtinitiatief dan kun je bij Mijn groene buurt checken welke projecten er zoal zijn en rechtstreeks contact met de deelnemers opnemen. We kunnen ook met je meedenken welk initiatief het meest geschikt voor je zou zijn. Omdat we regelmatig gevraagd worden te helpen met werven, weten we waar nog vrijwilligers gezocht worden.
Niets naar je gading kunnen vinden? Lees dan eens de stukken over Medebeheer of Buurt(moes)tuin; misschien is het een idee om zelf een nieuw initiatief op te zetten met mensen uit jouw straat.