Je hebt je tegels net gewipt om bij te dragen een meer klimaatbestendige stad. Een mooie ruimte voor meer groen. Er wacht nog slechts één hobbel, namelijk de laag zand onder de tegels. Want wat doe je met dat zand onder de tegels?
Tegels gewipt, maar wat nu met het zand eronder?
Nu je de tegels hebt gewipt, ben je bijna toe aan het planten. Je ziet je mooie groene tuin al bijna op je netvlies. De laatste hobbel moet je echter nog nemen: de laag zand onder de tegels. Want op die zandlaag gaan de mooie planten die je hebt aangeschaft niet groeien.
Het algemene idee is: helemaal afgraven en weg ermee. Maar het is heel veel werk om alles uit te scheppen, in zakken te doen en het af te voeren. Zand is namelijk zwaar. Nog zwaarder zelfs dan de tegels. En bovendien is het vaak helemaal niet nodig!
Wanneer wel en wanneer niet afgraven?
Check eerst hoe diep de zandlaag is.
In veel Amsterdamse tuinen is de zandlaag slechts 5 a 10 cm diep. Daaronder ligt vaak een heel erg gecompacteerde klei- of veenlaag. Die laag moet je sowieso losmaken voordat planten hierop kunnen groeien. Spit het zand er dan gewoon doorheen. Zo wordt de aarde meteen meer waterdoorlaatbaar en luchtig. Resultaat: een uitstekend plantbed!
Is de laag veel dieper, dan is het wel raadzaam om een deel af te graven. Maar let op: laat ook dan zo’n 5 a 10 centimeter liggen om door de aarde heen te werken!
Het mooie is ook dat de grond in volume toeneemt als je hem zo loswerkt. Zo hoef je ook helemaal niets meer toe te voegen om de border op gelijke hoogte met de rest van de tuin te krijgen. Geen tuinaarde, geen compost of andere grond is meer nodig.
Voeg zo min mogelijk bemesting toe
Je leest het helaas nog overal: het advies om het zand te verwijderen en een laag bemeste tuinaarde toe te voegen. Maar dat is een achterhaald advies, dat zeker voor de Amsterdamse bodem vaak helemaal niet nodig is. De grond onder de tegels heeft jaren kunnen verteren en bevat meer dan voldoende voedingsstoffen. Integendeel: met al die bemesting maak je je tuin alleen maar aantrekkelijker voor planten die je liever niet wilt. Want bijvoorbeeld brandnetel en zevenblad zijn dol op bemeste grond.
Veel planten (vooral de inheemse) gedijen juist beter op relatief arme grond. Je doet hen geen plezier met veel bemesting. Planten kunnen juist verbranden en wegkwijnen van al die overvloed aan meststoffen! Voeg hooguit een paar keer per jaar een klein beetje natuurlijke compost of wormenpercolaat toe, en zowel de planten als de bodemdiertjes zullen je dankbaar zijn.
PS: Toch een dikke laag zand?
Waarom gebruik je het overtollige zand niet om wat reliëf te maken in je tuin? Dan hoef je het niet af te voeren. Met hogere en lagere delen creëer je optimale omstandigheden voor verschillende soorten planten: in de lagere en vochtigere delen zullen hele andere soorten kunnen groeien dan op de hogere en drogere stukken. Bovendien kan het lagere stuk het water verzamelen tijdens een flinke hoosbui en beter infiltreren. Leuk om te zien wat dat voor uitwerking heeft op je tuin!