Overlastgever of zwart schaap van de stad? Ontdek de feiten en fabels achter vermeende overlastgevers in deze nieuwe rubriek. Deze aflevering is ingeruimd voor een zoemende vlieger die veel mensen angst aanjaagt: De Wesp!

De wesp – overlastgever of zwart schaap?

Het najaar is het seizoen waarin wespen gaan zwermen op zoek naar zoet. Veel stadsbewoners gruwen van de wesp die rond hun terrastafeltje komt zoemen. Of nog erger, in hun wijnglas of frisdrank belandt, terwijl zij daar juist een slok van willen nemen! We bestrijden hem graag drastisch, door hun nesten te verdelgen of met bijvoorbeeld een wespenval. Maar heeft de wesp misschien ook last van zijn faam als zwart schaap? Want is het echt zo’n grote overlastgever?

Het juiste perspectief

GroeneBuurten zet feiten en fabels rondom de wesp graag in het juiste perspectief:

• Is elke wesp uit op jouw zoetigheden? Nee, dat is een heel grote fabel. Er komen namelijk wel 5.000 wespensoorten voor in Nederland! En daarvan zijn er maar twee soorten die op onze zoetigheden afkomen: de gewone wesp en de Duitse wesp, die met hun voorliefde voor zoetigheid ook wel limonadewespen worden genoemd. Alle andere soorten zul je niet bij jouw colaatje of wijn vinden. Ook de limonadewespen zijn maar even tot last. Deze sociale wespen leven in een nest. Hun larven, die een zoetstof produceren die de werkster eten, zijn in augustus volgroeid. Op dat moment gaan de werksters elders op zoek naar hun ‘beloning’ en start de overlast rondom onze zoetigheden. Een maand of anderhalf duurt hun zoektocht, daarna sterven ze allemaal.
• Hoe agressief is de wesp? Veel mensen hebben het idee dat wespen agressief zijn en snel steken. Ook dat is een fabel. Ze steken alleen ter verdediging, wanneer ze in het nauw zitten. Net zoals alle andere dieren in deze omstandigheden zullen bijten, krabben of prikken. Sla dus nooit naar wespen om ze te verjagen. Beter is om ze weg te blazen. En nog vele malen beter is het om ze bij al het lekkers van jou weg te lokken. Hieronder lees je hoe.
• Oeps, ze bouwen een nest. Slechts 15 van de 5.000 soorten wespen zijn sociale dieren die in een kolonie leven en een nest bouwen. Er zijn heel veel bedrijven die deze nesten graag met wortel en tak uitroeien, zoals blijkt als je op internet kijkt. Maar trap er niet in! Want het is meestal helemaal niet nodig om ze te verwijderen. Ten eerste kunnen de nesten ook van andere soorten zijn dan van de limonadewespen. Ten tweede sterven wespen in de loop van de herfst. Alleen de koningin overleeft, maar overwintert op een heel andere plek. Soms trekt er in de lente een nieuw volk in het nest, maar dat is eerder een toevallige uitzondering. Je kunt het voorkomen door in de winter de resten van het nest te verwijderen. Bovendien wordt vaak gif gebruikt om de nesten te verdelgen. Terwijl dat ook zeer giftig is voor andere dieren zoals vissen, muizen, katten en insecten zoals libellen, vlinders en bijen.
• In naam nutteloos, maar in het echt reuze belangrijk. Misschien wist je het niet, maar het is een feit dat de wesp heel nuttig is. Wespen horen bij de opruimers in de natuur. Ze voeden hun larven eiwitten, bijvoorbeeld vliegen, muggen en dazen, beestjes die wij ook liever kwijt dan rijk zijn. Ook ruimen ze kadavers in de natuur op, waardoor er minder infectiehaarden voor ziektemakers zijn. Hun nesten maken ze van fijngekauwde houtvezels, waarmee ze bijdragen aan de recycling van dood hout. Bovendien zijn wespen belangrijke bestuivers. Zij bezoeken bloemen en planten die minder in trek zijn bij hommels en bijen, zodat ook zij bestoven worden. En natuurlijk vormen ook wespen weer voedsel voor andere soorten, wat ze onmisbaar maakt voor de natuur.

Zelf iets doen?

De belangrijkste tip tegen overlast: lok ze weg. Geef ze een stuk zoet of liefst rottend fruit op een paar meter bij jou vandaan, en zorg dat dit op tijd wordt aangevuld. De wespen onthouden dit als vaste voedselplek, en weg zijn die zoemers rond je glas. Een extra tip voor barbecueërs: omdat wespen ook dol zijn op vlees, kun je er ook een stukje vleesafval bij neerleggen.

Hang vooral geen wespenval op. Het aangezicht van al die stervende beesten is echte horror, en bovendien heb je al gelezen dat je daarmee zeer nuttige insecten doodt. Wil je ze echt verder bij je uit de buurt houden, hang dan in de lente een nep-wespennest op. Het is een soort papieren lampion in de vorm van een nest. Wespen zullen namelijk geen nest maken in de buurt van een ander nest. Ze zijn te koop bij sommige natuurinformatiepunten zoals van bijvoorbeeld Natuurmonumenten.

Je kunt natuurlijk ook van alles doen om de wesp te helpen. Gewoon door je tuin natuurlijker in te richten, bied jij een plek waar ze van alles kunnen halen. De 15 sociale soorten en ook die andere 4.985 solitair levende wespen.

Meer lezen? Kijk dan eens op de websites van de Wespenstichting, OutdoorOnly of op de website van de Wageningen Universiteit.

PS: Hoornaars

We hebben ze nog niet bij naam genoemd, de hoornaars. Dat zijn ook wespensoorten. In Nederland komen zowel de Europese- als de Aziatische hoornaar voor. Toch nog even goed om te benoemen dat wat hierboven beschreven staat, ook voor hen geldt. Heel nuttige beesten waarvoor we echt niet zo bang hoeven te zijn als wordt gezegd. Als je maar zorgt dat je zo’n 3 meter afstand houd tot hun nest, want als je te dicht in de buurt komt, worden ze onrustig. Meer interessante informatie over het leren samenleven met de Aziatische hoornaar, kun je lezen op https://www.eis-nederland.nl/actueel/nieuws/leren-leven-met-de-aziatische-hoornaar