Het voorjaar begint dit jaar weer vroeger dan normaal. Tijd om de tuin weer in te gaan of je balkon aan te pakken. Met wat voorbereiding maak je daar een prachtige groene, bloeiende en biodiverse oase van.
Goede grond is de basis
1. Goede grond is de basis voor een mooie groene tuin of balkon. Deze zit als het goed is vol bodemleven, zoals wormen, bacteriën en ander klein grut. Samen doen zij het werk om de grond gezond te houden, door dood organisch materiaal te verteren en de grond los te houden. Ook dragen ze bij aan een betere waterhuishouding. Door compost toe te voegen of afgevallen bladeren en stengels van planten gewoon te laten liggen, kun je het bodemleven bevorderen. Het gebruik van gif of kunstmest is juist af te raden als je je bodemleven gezond wilt houden.
2. Koop liever geen tuin- of potaarde waar turf in zit. Helaas zit dat in de meeste soorten die tuincentra verkopen, ook de biologische. Grote veengebieden door heel Europa worden afgegraven om tot tuinaarde verwerkt te worden. Er is prima potgrond of tuinaarde te koop op basis van compost. Biokultura bijvoorbeeld. In de geveltuin van ons Groenpunt Olympus staan de planten op deze aarde er uitstekend bij. Zelf goede tuinaarde of zaaigrond maken kan ook. Op de website van Nudge geven ze een uitgebreide beschrijving hoe je dat aan kunt pakken.
Mooi biodivers groen
Wil je met jouw stukje groen graag bijdragen aan het herstel van de biodiversiteit, houdt dan rekening met het volgende:
3. Kies voor biologische planten en zaden, want deze zijn zonder gif geteeld. Insecten die leven van hun nectar of bladeren worden zo niet vergiftigd. En dat is ook weer heel fijn voor de insectenetende vogels. Het gif dat zich beetje bij beetje ophoopt in hun lichaam zorgt voor zwakkere vogels met minder overlevingskans.
4. Zorg voor variatie. Om bijvoorbeeld vlinders te helpen kiezen veel mensen voor de vlinderstruik. Alleen, als iedereen dezelfde planten laat groeien, wordt het wel erg eentonig. Bovendien hebben insecten voedsel nodig vanaf het vroege voorjaar tot in het najaar. Kies dus voor verschillende soorten zodat je de hele periode bloeiende planten en bloemen aanbiedt.
5. Neem bij voorkeur inheemse meerjarige planten. Daarmee help je de biodiversiteit enorm. In de loop van de eeuwen hebben veel insecten een voorkeur ontwikkeld voor bepaalde planten als voedselbron of als schakel in hun voortplanting. Deze soorten zijn tegenwoordig steeds minder in de natuur te vinden omdat wij er vooral exotische soorten voor in de plaats hebben gezet. Maar zonder inheemse soorten overleven vlinders, wilde bijen of zweefvliegen simpelweg niet. Met inheemse nectarrijke planten maak je van jouw tuin of balkon een echte oase.
Enkele voorbeelden van geschikte inheemse beplanting die heel goed zijn voor wilde bijen en andere insecten:
- zonnige locatie met droge grond: bieslook, brede Ereprijs, wit vetkruid, Steenanjer, wilde tijm, Sint janskruid, Havikskruid, Boerenwormkruid
- zonnige locatie met vochtige grond: gewone rolklaver, knoopkruid, geel walstro, wilde marjolein, Sint Janskruid, Slangenkruid, witte Reseda, echte Margriet
- halfschaduw met droge grond: Prachtklokje, witte reseda, echte Guldenroede, Lupine, Knoopkruid, Beemdooievaarsbek
- halfschaduw & vochtige grond: gevlekt Longkruid, slanke Sleutelbloem, Vingerhelmbloem, echte Guldenroede, ruig Klokje, gewone Smeerwortel, Beemdooievaarsbek
En laat vooral ook paardenbloemen staan in je (gevel)tuin.
6. Als het even kan, creëer dan een rommelig stukje in je tuin of op het balkon. Waar mag groeien wat er vanzelf opkomt (‘on’kruid is gewoon inheems groen), en oude bladeren en plantenafval blijven liggen. Een heerlijke toevluchtsoord voor allerlei insecten en het bodemleven eronder.
Waar haal je het?
7. Sommige tuincentra ruimen een hoekje in voor biologisch geteelde en inheemse planten. Als je ze niet kunt vinden bij jouw favoriete tuincentrum, vraag er dan om. Zij bieden aan wat de consument wil, dus jij kunt mede beïnvloeden dat hun aanbod is.
8. Je kunt ook rechtstreeks planten kopen bij biologische telers uit Amsterdam, zoals de Tuinakker in de Lutkemeerpolder of Kwekerij Wiering in de Tuinen van West. Daarmee help je niet alleen deze kleine ondernemers, het is ook nog een leuk uitje naar groene buitengebieden waar van alles te doen is. Voor een uitgebreide lijst van natuurvriendelijke kwekers en zadenleveranciers in het land kun je kijken op biotuinwijzer.nl.
9. En heb je er wel eens aan gedacht om planten, zaden of stekjes te ruilen? Er zijn verschillende websites en Facebookpagina’s waar je leuke aanwinsten vindt. Kijk bijvoorbeeld eens op de Facebookpagina van plantenstekjesruil met voornamelijk potplanten, of op Farmsterdammers of Reclaim the seeds.
Handige extra’s
10. Zoek je nog handige snufjes om je (gevel)tuin helemaal klaar te maken voor een lange en warme zomer? Denk dan eens na over een regenton. Je vangt water op tijdens een regenbui. Zo ontlast je het riool dat de hevige hoosbuien van tegenwoordig vaak niet aankan. Het water is bovendien beter voor je planten.
En wil je duurzaam aan de slag? Kijk eens rond in een van de vele kringloopwinkels in de stad. Daar vind je allerlei tweedehands tuinartikelen, zoals gereedschap, tuinmeubels of sierpotten. Een primeur bij het filiaal van kringloopwinkel Rataplan in Hoofddorp: ze bieden ook planten aan.