Heb je alleen maar keukenafval dan is composteren met behulp van wormen heel geschikt. Een wormenbak neemt weinig plek in, en kan op het balkon, in de keuken of zelfs in een meterkast staan. Je voert ze ongekookte groente en fruitresten, aangevuld met karton, krantenpapier of droge bladeren. Gekookte etensresten lusten ze niet, net zoals citrusfruit of pepers.

Wormencompost is uitstekende compost voor je (gevel)tuin of balkon. Ook het vocht dat vrijkomt is te gebruiken: verdund met 1/10 delen water is het vloeibare meststof.

Er zijn allerlei kant en klare wormenemmers van hout of kunststof te koop, maar je kunt de bak ook heel gemakkelijk zelf maken van meerdere gestapelde kunststof bakken. De aanbevolen afmetingen bedragen voor een gezin van 2 á 3 personen 20 x 60 x 60 cm ((h x b x l). Neem voor een gezin van 4-6 personen bakken van ongeveer 30 x 60 x 90 cm. Plaats de bakken op een plek waar je nieuwe huisdieren een prettige leefomgeving houden; d.w.z. koel en vochtig, met voldoende lucht.

In een speciale afgesloten Bokashi-emmer wordt het afval gefermenteerd door bacteriën. Je voegt bij elke volgende laag GFT een soort starter (een mix van de juiste micro-organismen) toe. Als het proces goed verloopt is het geurloos. Het fermenteersap dien je dagelijks af te tappen via het kraantje in de emmer. Dit vocht is een soort natuurlijke Pokon, dat wel sterk verdund moet worden. Vermeng in de verhouding van 1/100 met water, d.w.z. 10 ml op 1 liter water. De gefermenteerde resten begraaf je vervolgens op ±10-20 centimeter onder de grond waar deze versneld wordt verteerd.

De emmers en het benodigde bacterie-materiaal zijn online te bestellen en verkrijgbaar bij de winkel van Eco-Logisch in Amsterdam. Een instructie van het hele proces staat op de website van Permacultuur. Daar vind je ook een recept om de starter zelf te maken (overigens wel een langdurig en energieslurpend karwei).

Dit is de traditionele en meest bekende variant, je voegt het afval gewoon beetje bij beetje toe op een hoop. Het duurt zeker een jaar voordat de compost rijp is. Bovendien worden ziekten, zaden en woekerende wortels niet allemaal gedood. Zorg voor goede doorluchting door ongeveer elke zes weken de composthoop om te keren. Let ook op de variatie in materiaal, waarbij je afwisselt tussen vochtig en droog, grof en fijn, en koolstof- en stikstofrijk materiaal. Verder mag de composthoop niet te nat of te droog worden. Half beschut tegen zon en regen, onder een boom, is een goede plek.

Koud composteren kan overigens ook in een compostbak. Ze zijn te krijgen in allerlei vormen en maten, te vinden bij tuincentra of online. Op de website van Velt kun je een uitgebreide beschrijving van een goede composthoop lezen.

Deze composthoop zet je in één keer op met veel afval. Je hebt in een keer tenminste een kubieke meter tuinafval nodig, zodat de hoop kan gaan broeien. Het voordeel van warm composteren is dat door de hitte kiemen en zaden worden gedood; de temperatuur binnenin de hoop kan oplopen tot wel 70 graden. Bovendien is de compost relatief snel klaar, soms al na drie maanden. Je moet daarvoor wel regelmatig de temperatuur controleren en de hoop omzetten (lees bij het Compostgilde hoe), zodat al het materiaal voldoende verhit en volledige composteert. In het begin is dat zelfs wel een paar keer per week.

Bokashi in je compostbak is prima. Probeer het er een beetje doorheen te werken. Hierdoor krijg je weer andere schimmels en bacterien in je compost. (meer biodiversiteit.) Er zullen ook bacterien sterven want bokashi is zuurstofarm en je compost als het goed is zuurstofrijk, vandaar dus dat doormengen. Ik moet je eerlijke zeggen dat ik niet zou weten hoe je je bokashi anders zou moeten verwerken. Je hebt ook niet altijd maar weer een plek in je grond waar je het kan ondergraven. Heb je een moestuin met 1-jarige groenten dan kan dat dus wel.

Daarmee wordt bedoeld dat je verschillende lagen maakt van droog en nat, groen en bruin materiaal. Bruin kan goed in de vorm van karton of zaagsel, kleingeknipte takken. Groen is bijvoorbeeld bladafval of GFT uit de keuken. Vergeet niet dat er regelmatig lucht tussen moet komen omdat alles inzakt en verdicht. Je kunt hier een speciale beluchtingsstok voor kopen. Let op de verhoudingen: hoe meer diversiteit hoe blijer de bodem straks zal zijn.

Vraag eens bij Velt. Te beriken via info.amsterdam@velt.nu.